اکچوئیتور (actuator): عمل کننده در یک لوپ کنترلی به صورت ساده به ابزاری اطلاق می‌شود که یکی از صورت‌های انرژی را به حرکت از نوع دورانی یا طولی تبدیل می‌کند و باعث اعمال نیرو می‌شود به عبارت دیگر اکچوئیتور تجهیز الکتریکی یا پنوماتیکی یا هیدرولیکی یا دستی است که انرژی را تبدیل به حرکت دورانی یا طولی می‌کند. در کنترل ولو یا شیر کنترل شما برای به حرکت در آوردن ساقه ولو و باز و بسته کردن آن به صورت خودکار و از راه دور از طریق یک لوپ کنترل نیاز به یکی از انواع این عمل کننده‏‌ها هستید.

برای نمونه رایج‌‏ترین نوع عمل کننده یا اکچوئیتور پنوماتیک و از نوع دیافراگمی است که از قدیمی‌ترین، ساده‌ترین و ایمن‌‏ترین نمونه‌‏های اکچوئیتور بوده و انرژی پنوماتیک ناشی از پالس هوائی که معمولا 3 تا 15 psi است را با هدایت پشت دیافراگم به حرکت طولی برای باز و بسته کردن گلاب ولو یا شیرهائی با این مکانیزم تبدیل می‏‌کند. از دیگر نمونه‏‌های عمل کننده‌ای پنوماتیکی می‌‏توان به مدل‏‌های روتاری (rotary) یا گردنده برای کنترل ولوهایی با محور گردنده برای مثال شیر پروانه‏‌ای (buterfly) یا توپی نام برد. عمل کننده‏‌های پیستونی پنوماتیکی نیز گونه‌‏ای از عمل کننده‏‌های پنوماتیکی مشابه به دیافراگمی می‏‌باشند.

در نمونه‏‌های دیگر شاهد استفاده از عمل کننده‏‌های الکتریکی و موتوری هستیم که با برق مستقیم یا متناوب تک فاز یا سه فاز و به کمک جعبه دنده طراحی شده، انرژی الکتریکی را به دورانی با گشتاور متناسب و تحت زاویه‌ای که برای باز و بسته کردن ولو نیاز می‏‌باشد تبدیل می‏‌کند. عمل کننده‌های الکتریکی بسته به فیدبکی که از وضعیت باز وبسته بودن ولو می‏‌گیرند و مکانیزم طراحی می‏‌توانند حالت‏‌های باز یا بسته‌ی تنها یا شرایط بینابین آن مورد استفاده قرار گیرند. در نمونه‏‌های باز و بسته از دو لیمیت سوئیچ برای کنترل موقعیت باز و بسته و جلوگیری از فشار بیش از حد به ولو استفاده می‏‌کنند و در نمونه‌های تدریجی از فیدبکی که از یک پوزیشنر پتانسیومتری می‏‌گیرند می‏‌توانند کنترل صحیحی بر موقعیت والو داشته باشند.