واشر (لايي) (Gasket)

در فلنج‌ها برای جلوگيری از نشتی سيال از لايی که بين سطوح فلنج  قرار می‏‌گيرد استفاده می‌شود.

انواع واشرها

لايی‏‌ها بسته به نوع فلنج دارای انواع مختلفی به شرح زير می‌باشند:

واشر تخت ( Flat Face Gasket ): از جنس آزبست (C.A.F)، تفلون (PTFE) يا گرافيت (graphite) هستند و در فلنج‏‌های ساده (flat face)، سطح برجسته (raised face) و زبانه و شياردار (tongue & groove face) استفاده می‌‏شوند.

واشر لاستيكی ( Rubber Gasket ): جهت لوله‌‏كشی مخازن و پروژه‏‌های مربوط به آب استفاده می‌شوند. نوع مسطح این گسکت‏‌ها از ورق لاستیکی بریده می‌شود. مدل تقویت شده با رینگ فلزی برای فشارهای بالا مناسب است. در نوع تقویت شده می‌‏توان با جایگزین نمودن بخش لاستیکی از رینگ فلزی، به دفعات از آن واشر استفاده کرد.

واشر اسپیرال حلزونی (spiral wound gasket): اين نوع واشر دارای يك لايه از جنس فولاد ضدزنگ و يك لايه‌‏ی پرکننده از جنس آزبست، تفلون و يا گرافيت است که با مقطع V شکل و به طور فشرده دور هم پيچيده شده است. مقطع V شكل باعث می‌‏شود اين واشرها  فشار را بتوانند تحمل کنند.

واشر با پوشش فلزی ( jacketed gasket ): اين نوع واشرها از جنس آزبست، تفلون و يا گرافيت هستند که از زير و رو با یک صفحه‌‏ی فلزی پوشش شده‌‏اند. ضخامت اين نوع واشرها براي تمام اندازه‏‌ها وکلاس‌‏ها برابر با  4.5 mm + 0.25 می‌‏باشد و قطر خارجی آن در يك اندازه‏‌ی مشخص برای تمام کلاس‏‌ها يكسان است. اين نوع واشر در فلنج‏‌های ساده، فلنج‌‏های با سطح برجسته و فلنج‌‏های زبانه و شياردار و مبدل‏‌های حرارتی استفاده می‌‏شوند.

واشر آب‌‏بندی مخصوص فلنج‏‌ها با اتصال رينگی (ring type joint): اين نوع رينگ‌‏ها از جنس فلز و معمولا فولادهای نرم و آلياژهای آن ساخته می‌شوند و داراي مقطع تخم‌مرغی (oval) و یا 8 ضلعی (octagonal) مي‏باشند. جنس رینگ‏‌ها معمولا از آلیاژهای stainless steel 304, 316, 321, 410, alloy steel, soft iron, low carbon steel تولید می‏‌شوند.

انواع واشرهای اسپیرال یا حلزونی

انواع واشرهای اسپيرال بر اساس رينگ داخل و خارج عبارتند از:

واشر اسپیرال بدون رينگ ( Spiral Wound Gasket without rings )

واشر اسپیرال با رينگ داخل ( spiral wound gasket with inner ring )

واشر اسپیرال با رينگ خارج (  Spiral wound Gasket with outer ring )

واشر اسپیرال با رينگ داخل و خارج (  Spiral wound Gasket with  inside and outside ring )

فاكتورهای مهم در انتخاب واشر مناسب عبارتند از:

دمای عملياتی واشر
نوع سيال عبوری
فشار عملياتی
نوع فلنج و تعداد پيچ‏‌هايی كه فلنج‏‌ها را به هم متضل می‏‌كند
تعداد دفعات استفاده از واشر

مواردی كه باعث از بين رفتن واشر می‏‌شوند:

وجود ارتعاشات در سيستم
وجود ضربه قوچی
قرارگيری نامناسب واشر
قرار گرفتن در معرض گرما
خزش واشر (تغيير شكل تدريجي)
فشار غيريكنواخت از طرف فلنج نگه‌دارنده
پايين بودن قدرت تحمل واشر
پايين بودن قدرت استحكام پيچ‌ها

ویژگی‌های واشرهای اسپیرال عبارتند از:

به دلیل استفاده از چندین حلقه‌ی متوالی، نوار فلزی که توام با نوار میانی (فیلر) پیچیده می‏‌شود قابلیت آب‏‌بندی بسیار خوبی دارد.

قابليت استفاده تا فشار 200 بار و محدوده‏‌ی دمايی 200-1000 C و انواع محیط‏‌های شیمیایی.
برحسب شرایط محیط نصب، نوار فلزی از جنس فولادهای ضدزنگ، مس، نیکل یا تیتانیوم انتخاب می‌‏شود. نوار فیلر نیز از جنس گرافیت، تفلون، سرامیک یا مواد نسوز انتخاب می‏‌شود.
مقاوم در برابر ارتعاش، شوک حرارتی و شوک فشار
سهولت نصب، تعویض و جایگزینی واشر