عایق (insulation): به ماده‌‏ای یا ترکیبی از چند ماده گفته می‌‏شود که نرخ انتقال حرارت را کاهش دهد. از آنجایی که هدف اصلی عایق کاری کاهش انتقال حرارت است، عایق‌ها باید خواص مطلوبی در کاهش نرخ انتقال حرارت به هم‌رفت و تابش داشته باشند. 

تقسیم‏‌بندی عایق‌ها از نظر محدوده‏‌ی دمای کاری عبارتند از:

عایق گرم ( hot insulation  ) : عایق‌‏های گرم بیش‌تر برای عایق‏‌کاری نواحی و تجهیزاتی استفاده می‏‌شوند که دمای کاری آنها بیش‌تر از دمای اتاق است. همچنین این عایق‏‌ها به عنوان عایق حرارتی مخصوص ساختمان و عایق‏‌کاری دیوارها و سقف‌‏ها نیز استفاده می‏‌شوند. از عایق‏‌های گرم می‏‌توان در عایق کاری خطوط انتقال گرم مانند موتورخانه‏‌ها، سیستم‏‌های گرمایش و دودکش‌‏ها، استفاده کرد. محدوده دمای کاری این نوع عایق‏‌ها معمولا 250-6000 C است. از انواع رایج عایق‌‏های گرم می‌‏توان به پشم سنگ، پشم سرباره، پشم شیشه، پشم سرامیک، فوم شیشه، پرلیت قالب‌‏گیری شده، ایروژل، عایق فله‌‏ای معمولا از پشم‌‏سنگ، شیشه یا پلی یورتان اشاره کرد.

عایق سرد ( Cold insulation ) : عایق‏‌های سرد بیش‌تر برای عایق‏‌کاری خطوط سیستم‏‌های تهویه و کانال‏‌های انتقال گاز یا مایعات استفاده می‏‌شوند. این نوع عایق‏‌ها معمولا ضریب نفوذ آب و بخار بسیار پایینی دارند و در نتیجه از چگالش (تبرید) بخار جلوگیری می‏‌نمایند. این خاصیت آن‌ها را برای عایق‏‌کاری سردخانه‌‏ها، یخچال‌‏ها و خنک‌‏سازها عایقی ایده‏‌آل معرفی می‌‏کند. محدوده‏‌ی دمای کاری این نوع عایق‌‏ها به طور متوسط 100-1000 C است. از انواع رایج عایق‌‏های سرد می‌‏توان به فوم‏‌های الاستومری (NBR & EPDM)، پلی استایرن (EPS/XPS)، فوم‏‌های پلی اتیلن (EPE / XPE)، فوم پلی‏یورتان، فوم شیشه، فنولیک، فوم پلی ایزوسیانورات اشاره کرد.

عایق دما متوسط