گیج فشار (مانومتر) (Pressure Gauge): وسیله‌ای است که با آن میزان فشار سیال را اندازه‌گیری می‌کنند. از مانومتر برای تنظیم فشار سیال در ماشین‌هایی که با قدرت هیدرولیک و پنوماتیک کار می‌کنند استفاده می‌شود. استفاده از نشان‌گر فشارسنج ضروری است، زیرا زیاد بودن فشار مشکلات جبران‌ناپذیری ایجاد می‏‌کند. بدون وجود گیج سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیک و در کل سیالات غیر قابل پیش‌بینی و نامطمئن خواهند بود. با استفاده از مانومتر مطمئن خواهید شد که هیچ نشتی و یا تغییرات فشاری وجود ندارد که بتواند بر روی عملیات سیستم هیدرولیک تاثیر بگذارد. جنس بدنه گیج فشار (درجه‏های نشان دهنده فشار) می‏‌تواند آلومینیوم، استیل یا آب کروم استیل باشد. گیج‏‌های روغنی معمولا پورت برنجی و بدنه‏‌ی آب کروم استیل دارند. گیج‏‌های خشک معمولا آلومینیومی و رنگ بدنه‌‏ی مشکی رنگ دارند. هر دو مورد بالا می‏‌توانند تمام استیل باشند و تمام اجزا از استیل باشد. صفحه یا لنز گیج‏‌های فشار می‏‌تواند شیشه یا طلق باشد.

نحوه عملکرد گیج فشار 

گیج‌های اندازه‏‌گیری فشار به مانومتر، پیزومتر و ... معروفند. مانومترهای فشار معمولا فشار مخزنی را که به آنها متصل شده را می‏‌سنجند. همان طور که می‏‌دانید گیج‏‌ها، بوردون تیوب یا دیافراگمی یا بیلوز المنت هستند. فشار اعمالی از مخزن تحت فشار به یک المان محرک وارد می‏‌شود و باعث حرکت این المان می‌‏شود. المان محرک به یک عقربه متصل شده است که بر روی یک صفحه مدرج نصب شده است. توسط این روش می‌‏توان از 1 تا 1000 بار را اندازه‌گیری کرد.

کاربردهای گیج فشار عبارتند از:

اندازه‏‌گیری فشار آب
اندازه‏‌گیری فشار هیدرولیکی
اندازه‌گیری فشار پنوماتیکی
اندازه‏‌گیری فشار اکسیژن
اندازه‌گیری فشار گازها

انواع گیج‏‌های فشار عبارتند از:

نشانگر فشار آنالوگ (عقربه‏ای) ( Analogue Pressure Gauge ): که شامل دو نوع گیج خشک و روغنی است.

نشانگر فشار دیجیتال ( Digital Pressure Gauge ): مانند پرشر ترانسمیتر است که یک نمایشگر روی آن متصل شده است.

نشانگر فشار بوردونی (Bourdon pressure gauges ) : فشار سنج با لوله‌ بوردون، برای فرایندها یا رسانه مایع و گازی مناسب است. در کاربردهایی که پروسه تهاجمی، با ویسکوزیته بالا و کریستالی نباشد مانومترهای تمام استیل بسیار مناسب هستند.

نشانگر فشار دیافراگمی ( Diaphragm pressure gauges ): اگر فشار پروسه بالا باشد، برای ایمنی بیشتر و سنجش فشار دقیق‏‌تر از دیافراگم استفاده می‏‌شود. این دیافراگم‌‏ها برای محیط‌‏های ویسکوزیته بالا و تهاجمی و برای ارتعاشات بالا از گلیسیرین یا سیلیکون به عنوان روغن پر شده در گیج استفاده می‌‏کنند.

نشان‌گر فشار کپسولی ( Capsule pressure gauges ): اگر فشار پروسه پایین باشد و محیط نیز گازی باشد، از گیج کپسولی استفاده می‏‌شود. برای ساخت این فشارسنج‌‏ها از دو دیافراگم دایره‌‏ای که در اطراف لبه با یک سیل محکم به هم وصل می‌‏شوند، استفاده می‌‏شود که محافظت در برابر فشار بیش از حد امکان‌‏پذیر است.

نشان‌گر فشار مطلق (Absolute pressure gauges): اگر فشار به طور مستقل از نوسانات طبیعی فشار جو اندازه‏‌گیری شود از فشارهای مطلق استفاده می‏‌شود.

نشانگر فشار دیفرانسیل ( Differential pressure gauges ): جریان‏‌های گاز، مایع و میزان رسوب‌‏گذاری در کارخانه‌‏های تصفیه را کنترل می‏‌کنند.