اجزاء شیرآلات صنعتی و تقسیم بندی آنها

همه ی شیرها از یکسری اجزای مهم تشکیل شده اند. اجزای تشکیل دهنده آن ها شامل کلاهک یا همان درپوش صنعتی، بدنه، عملگرا، تریم و پکنیگ می باشد. در این مطلب شما را با اجزاء شیرآلات و تقسیم بندی آنها آشنا خواهیم کرد، پس با ما همراه باشید. بهتر است اگر مطلب آشنایی با پر کاربرد ترین انواع شیرآلات صنعتی را مطالعه نکرده اید، ابتدا آن را بخوانید.

تریم: به اجزایی که قابلیت جابجایی دارند و همین طور می توان آنها را خارج کرد، تریم گفته می شود. از جمله مواردی که تریم به حساب می آیند، نشیمن گاه شیر(Seat)، آب بند (Gland)، دیسک (Disk)، بوشینگ (Bushing)، اسپیسر Spacer)) و... می باشند. این موارد اغلب در معرض جریان سیالات قرار دارند.

پکینگ: در حقیقت پکینگ نوعی درزگیر رشته ای می باشد که به منظور جلوگیری از نشت و همین طور چکه کردن مایعات در شیرها مورد استفاده قرار می گیرند و به PTFE یا گرافت ها آغشته می باشند تا دارای انعطاف پذیری و مقاومت زیاد شوند. پکینگ های شیرآلات دارای ویژگی هایی قبیل قابل اطمینان بودن، مقرون به صرفه بودن و راحتی در نصب می باشند. 

عملگر: عملگر در حقیقت مکانیزمی است برای باز و بسته شدن انواع شیرآلات صنعتی. نقش مهم عملگرها در بخش عملکرد شیر و کنترل آنها می باشد و دارای مدل های متفاوتی است که عبارتند از: عملگر کنترل الکتریک_هیدرولیک، عملگر کنترل الکتریکی، عملگر کنترل هیدرولیک و پنوماتیک.

یوک شیر (Yoke): در حقیقت یوک قطعه ای با مقاومت زیاد و با استحکام بالا می باشد که نقش میان درپوش و بدنه شیر با عملگر را دارد.

تقسیم بندی شیرآلات صنعتی

توجه داشته باشید که در صنعت، انواع شیرآلات طبق موارد مختلفی مانند نحوه اتصال، سایز، اجزای اپراتوری و عملکرد به مدل های متنوعی تقسیم می شوند. در ادامه با این تقسیم بندی ها بیشتر آشنا خواهید شد.

تقسیم بندی شیرآلات از نظر اپراتوری

شیرآلات از نظر اپراتوری شامل دسته بندی زیر می باشند:
شیرآلات دستی
شیرآلات اتوماتیک


شیرآلات دستی: یکسری شیرآلات وجود دارند که دارای گشتاور زیر ۵۰۰NM می باشند. این موارد را می توان با نیروی دست باز و بسته کرد. شیر پروانه ای و شیر کشویی از جمله شیرآلات دستی می باشند.

شیرآلات اتوماتیک: شیرهای اتوماتیک برای باز و بسته شدن به هیچ نیروی انسانی ای نیاز ندارند. این نوع شیرآلات در عوض با فرمان PLC یا توسط کنترل از راه دور باز و بسته می شوند. شیر یک طرفه، شیرآلات با عملگر برقی، پنوماتیک یا هیدرولیکی، شیر اطمنیان از جمله مواردی هستند که در این دسته از شیر ها قرار میگیرند. 

تقسیم بندی شیرآلات بر اساس سایز

شیرآلات صنعتی بر اساس سایز به صورت زیر تقسیم می شوند:

شیرآلات سیستم متریک: اندازه اسمی این نوع شیرآلات را DN می نامند. این نوع شیرآلات دارای استاندارد فشار و حرارت EN 1092-1 می باشند.
شیرآلات سیستم اینچی: اندازه اسمی شیرآلات در سیستم اینچی را، NPS می گویند. کلاس های کاری آن ها معمولا (۱۵۰، ۳۰۰، ۶۰۰، ۹۰۰، ۱۵۰۰ و ۲۵۰۰)  PSIمی باشد. درجه های فشار و حرارت آنها را می توان به وسیله ی استاندارد های ASME B16.34 تعیین کرد. 

بهتر است مطلب نکاتی مهم در رابطه با انتخاب نوع شیرآلات صنعتی را نیز بخوانید.

تقسیم بندی شیرآلات از نظر نحوه حرکت مکانیکی

دسته بندی شیرآلات از لحاظ حرکت های مکانیکی، به این مسئله بستگی دارد که آیا شیرآلات صنعتی در مسیر افقی مسیر حرکت سیالات را قطع و یا وصل می کنند، یا مسیر عمودی؟
از جمله شیرآلاتی که به شکل افقی مسیر سیالات را قطع و وصل می کنند، شیرهای کروی و شیر های کشویی هستند که به آنها به اصطلاح شیر های خطی نیز می گویند.
از جمله شیرآلاتی که به وسیله ی حرکت عمودی مسیر های سیالات را قطع و وصل می کنند، شیر های پروانه ای و شیر های توپی می باشند.